“Đam mê sáng tạo, khát vọng cống hiến cho BIDV trường tồn và thịnh vượng”

Thực sự là ngày hội của những người sáng tạo tại BIDV

Ngày 26/4/2019, trong Hội nghị cán bộ chủ chốt toàn hệ thống, tôi đã chính thức phát động việc xây dựng và thực hành Văn hóa học hỏi, sáng tạo tại BIDV. Ngày hôm nay, tôi lại có dịp được trao đổi với anh chị, các bạn đồng nghiệp về vai trò của đổi mới, sáng tạo và BIDV chúng ta sẽ làm gì để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong hệ thống.

Từ chiều qua đến giờ, chúng ta đã có những hoạt động rất ý nghĩa; một buổi chiều với 4 phiên workshop; có buổi tối Gala vinh danh… Tại 4 phiên workshop chiều qua, chúng ta đã tập trung cùng nhau trao đổi, thảo luận về rất nhiều vấn đề, với những ý tưởng, giải pháp thiết thực và đáng quý đối với BIDV. Những kế sách, ý tưởng, giải pháp đó cho thấy sự tâm huyết, trăn trở của mỗi cán bộ BIDV đối với công việc, với hệ thống. Tôi nói thế vì chỉ trong một thời gian ngắn chính thức phát động, Ban tổ chức Ngày hội sáng tạo đã nhận được 247 ý tưởng, sáng kiến, đề xuất thay đổi nhằm giúp BIDV phát triển nhanh và bền vững hơn. Trong đó, do thời gian thảo luận có hạn nên chỉ có 23 ý tưởng được lựa chọn để trình bày, trao đổi sâu trong các phiên thảo luận chiều hôm qua. Kết quả thảo luận đã được các chủ tọa tổng hợp, báo cáo trong phần đầu chương trình sáng nay.

Chứng kiến quá trình thảo luận sôi nổi, tâm huyết đó; tôi chợt nghĩ rằng:

- Nếu ai đó còn hoài nghi về việc liệu có chỗ cho sự sáng tạo hay không khi mà công việc ngân hàng cái gì cũng phải theo quy trình chặt chẽ?

- Nếu ai đó còn băn khoăn về việc làm ngân hàng áp lực như vậy, hoàn thành chỉ tiêu còn chưa xong, nói gì đến đầu óc cho học hỏi - sáng tạo?

- Nếu ai đó còn do dự về việc mình chỉ là một cán bộ, nhân viên bình thường, công tác ở nơi xa xôi liệu có thể có tiếng nói, hiến kế tạo nên sự thay đổi của hệ thống?

…thì chính những gì các nhóm, các bạn đã thể hiện từ chiều qua tới giờ, chính những tấm gương về nghiên cứu, sáng tạo được vinh danh tối qua đã trả lời cho những hoài nghi, do dự, băn khoăn ấy.

Sáng tạo là năng lượng sống, là tài sản quý giá nhất của BIDV

Nhân loại đã từng trải qua 3 cuộc cách mạng công nghiệp và đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong dòng chảy đó, đã chứng kiến sự ra đời và hưng vong của rất nhiều tập đoàn, công ty, định chế tài chính lớn trên thế giới.

Có nhiều doanh nghiệp lớn với lịch sử phát triển hàng chục năm, thậm chí hàng trăm năm mà vẫn phải tan biến trong dòng chảy của lịch sử. Họ không còn tồn tại vì đã không sẵn sàng thay đổi, không thích ứng với sự thay đổi và không kịp bứt phá trước những thay đổi, biến động không ngừng và nhanh chóng của thị trường. Sai lầm đó, chúng ta sẽ không được phép mắc phải! Nhà bác học Charles Robert Darwin từng nói: “Những kẻ mạnh nhất trong loài sẽ không phải là những kẻ sống sót. Kẻ sống sót mới là những kẻ có khả năng thích ứng cao nhất”. Cho nên một tổ chức muốn trường tồn thì cần luôn tự đổi mới để thích ứng và phát triển.

Như Con đường sáng tạo ngoài hành lang hội trường đã khắc họa, quá khứ 62 năm qua BIDV đã đạt được rất nhiều thành tựu. Hiện tại, trên nền tảng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, BIDV cũng đang có nhiều sản phẩm, dịch vụ tốt phục vụ khách hàng và dẫn đầu thị trường trên một số mặt. Còn tương lai sẽ thế nào? BIDV liệu có bắt kịp những xu hướng mới trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng để tiếp tục dẫn đầu hay không? Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào chính chúng ta.

Là những người kế thừa thành quả hơn 62 năm hoạt động của BIDV, chúng ta phải tiếp tục xây dựng BIDV phát triển bền vững và trường tồn. Mà một trong những giải pháp quan trọng hàng đầu là chúng ta phải nâng cao năng lực học hỏi, sáng tạo của toàn hệ thống, của mỗi chúng ta ngồi đây. Tôi xin nhấn mạnh lại một lần nữa định hướng và quyết tâm của Ban lãnh đạo là chúng ta phải xây dựng BIDV trở thành một Tổ chức Học hỏi - Sáng tạo. Liên tục học hỏi, liên tục sáng tạo, tư duy tích cực, năng lượng tích cực và sự lạc quan phải trở thành một trong những năng lực cốt lõi của mỗi cán bộ nhân viên, mỗi lãnh đạo các cấp, và cũng là phần không thể thiếu trong văn hóa doanh nghiệp, cốt cách của BIDV. Sáng tạo là năng lượng sống, là tài sản quý giá nhất của BIDV trong quá khứ, trong hiện tại và trong tương lai. Có đúng vậy không? Đúng vậy! Tiền nhân của chúng ta đã sáng tạo để hun đúc nên một BIDV ngày hôm nay. Vậy thế hệ chúng ta ngày nay có sáng tạo nữa không? Làm cách nào để sáng tạo và cho ra kết quả tốt nhất; liệu BIDV ngày nay đã hội đủ các điều kiện cần và đủ cho các bạn sáng tạo chưa?

BIDV hội đủ những điều kiện để sáng tạo, để cống hiến

Tôi xin khẳng định là chưa bao giờ ta lại đủ điều kiện để sáng tạo, để cống hiến như ngày hôm nay.

Trước hết, về điều kiện cần, xu thế bắt buộc chúng ta phải sáng tạo, sự vận động nhanh chóng của cuộc Cách mạng 4.0 đang đặt các hoạt động ngân hàng truyền thống của chúng ta vào tình thế không thể không đổi mới, không thể không thích nghi nếu như không muốn bị đào thảo. Công nghệ và các phát minh mới đã tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của các công ty Fintech, Bigtech để xâm lấn thật sự sang hoạt động ngân hàng truyền thống; nhưng công nghệ cũng tạo điều kiện cho các ngân hàng truyền thống thực hiện các chương trình hiện đại hóa, số hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh phục vụ xã hội. Sự cạnh tranh bao giờ cũng làm cho chúng ta mạnh mẽ hơn, lớn nhanh hơn, tốt đẹp hơn. Đừng sợ sự cạnh tranh mà nên đón nhận cạnh tranh bằng tâm thế tích cực chủ động. Như thế, hãy tin tôi đi, bạn sẽ thành công.

Thứ hai, chúng ta có không gian, có dư địa cho các bạn sáng tạo không? Có và có rất nhiều! Chúng ta đang là ngân hàng có quy mô lớn nhất thị trường, có lượng khách hàng lớn với các mối quan hệ và nhu cầu đa dạng. Bạn có thể nghĩ ra sản phẩm, giải pháp mới phục vụ 10 triệu khách hàng; bạn có thể nghĩ ra cách thức để quản lý 1.200 nghìn tỷ huy động vốn, 1.250 nghìn tỷ cho vay, để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bạn có thể nghĩ ra cách quản lý và phát huy hiệu quả làm việc của 25.000 nhân viên và thậm chí bạn có thể nghĩ cách kiểm soát hành vi nhân viên để qua đó, nhân viên không có cơ hội, không muốn vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Bạn có thể nghĩ cách cải tiến, rút gọn quy trình, tiết kiệm thời gian giấy tờ, tiết giảm chi phí… Hiện nay tại BIDV có 907 vị trí công việc, vị trí nào cũng có thể có sáng kiến, hơn 25.000 cán bộ, cán bộ nào cũng có thể đưa ra ý tưởng đổi mới, để nâng cao năng suất, hiệu quả công việc… Với quy mô lớn, một hành động cải tiến nhỏ của các bạn cũng đem lại hiệu quả vô cùng to lớn. Nếu một ngày, một người chúng ta đơn giản hoạt động, tiết kiệm 20 phút, mỗi năm chúng ta tiết kiệm được 100 giờ. 25.000 người tiết kiệm 2,5 triệu giờ, bằng 1.042 người lao động. Nếu chúng ta cải tiến làm vừa lòng khách hàng, mỗi tháng ta thu được thêm 10.000 đồng từ một khách hàng, thì mỗi năm chúng ta đã có 1.200 tỷ đồng. Lợi thế về quy mô cho phép chúng ta có dư địa rất lớn để chúng ta nghiên cứu và thu lợi từ những cải tiến đó. Điều này không phải tổ chức nào cũng có được.

Thứ ba, chúng ta có thời gian, có nguồn lực để đổi mới sáng tạo. Về nhân lực, chúng ta có 25.000 cán bộ, trong đó 13.750 cán bộ (chiếm 55%) là thanh niên được đào tạo bài bản, khả năng nghiên cứu và thích ứng cao. Nếu mỗi người chúng ta dành 30 phút mỗi ngày để trăn trở suy nghĩ sáng tạo, cải tiến thì mỗi năm toàn hệ thống có 3.750.000 giờ nghiên cứu phát triển. Tôi thấy ở đâu chúng ta cũng có thể sáng tạo, nhưng vấn đề là chúng ta có chịu nghiên cứu, sáng tạo không; lãnh đạo có chịu tạo ra môi trường, chịu động viên anh em nghiên cứu không? Cán bộ đó có chịu nghiên cứu không? Có đam mê và mong muốn cống hiến cho BIDV không? Về tài lực, chúng ta là một định chế tài chính lớn của đất nước; có nguồn lực tài chính và khả năng chi trả cao cho nghiên cứu, phát triển. Với chi phí mỗi năm hơn 100.000 tỷ, thì chi cho nghiên cứu phát triển vài trăm tỷ, cũng chỉ chiếm 0,2%, cũng chẳng đáng là bao. Và hôm nay tôi cũng rất tự hào để thưa với các bạn rằng, ngày hôm qua, Hội đồng quản trị đã chính thức ban hành Quy chế tạm thời Quản lý khoa học và công nghệ và trở thành định chế tài chính đầu tiên ở Việt Nam thành lập Quỹ khoa học và công nghệ. Trước đây, chúng ta đã có Quy chế nghiên cứu khoa học nhưng nằm ở một số văn bản khác nhau và nguồn chi chưa được dành riêng. Chính vì vậy, Ban lãnh đạo BIDV đã quyết định ban hành Quy chế Khoa học công nghệ toàn diện, tổng thể, tích hợp các văn bản, nội dung khác nhau, có tính đến xu thế kinh tế số - ngân hàng số và thành lập Quỹ khoa học và công nghệ với một ngân sách lớn, để phục vụ cho hoạt động nghiên cứu, sáng tạo, ứng dụng hiện nay và trong 5 năm tới. Vấn đề đặt ra cho chúng ta là chi như thế nào, hiệu quả ra sao… 200 tỷ là làm ra 300 tỷ, 500 tỷ, 1.000 tỷ thì quá tốt. Nhưng nếu 10 triệu mà lãng phí thì chúng ta cũng không chi. Vậy các anh chị, các bạn có cam kết với tôi sẽ đam mê sáng tạo để sử dụng số tiền đó một cách thiết thực, hiệu quả hay không?

Như vậy, chúng ta đã có thời thế, xu thế; có không gian, có dư địa, có thời gian và nguồn lực để nghiên cứu, phát triển. Đó là điều kiện cần, còn điều kiện đủ là bạn, chúng tôi. Và chúng ta phải làm gì để tạo ra môi trường sáng tạo, phương thức sáng tạo và động lực, áp lực cho các chủ thể sáng tạo, tạo cảm hứng cho từng cá nhân, từng bộ phận, từng đơn vị và toàn hệ thống đam mê sáng tạo, khát vọng cống hiến cho BIDV phát triển trường tồn và thịnh vượng. Đó là lẽ sống, nguồn hưng phấn để chúng ta làm việc… Hôm nay chúng ta cùng nhận thức và cùng giải quyết các vấn đề đặt ra này.

Xây dựng môi trường để sáng tạo thăng hoa

Phát kiến là từ cá nhân, từ cổ chí kim, chẳng có phát kiến nào sinh ra từ hội đồng hay tập thể, ý tưởng sáng tạo cũng là xuất phát từ cá nhân, từ tất cả mọi người: từ người lãnh đạo cao nhất đến những cán bộ tác nghiệp ở mọi vị trí, nhưng việc phát huy được ý tưởng phải là kết quả của sự tương tác giữa lãnh đạo và nhân viên. Vì vậy, xây dựng môi trường sáng tạo là môi trường làm việc cởi mở, thân thiện, năng động, giàu tính sáng tạo; là phát huy tính tự do, tự giác cao độ của mỗi chủ thể tham gia sáng tạo. Ở đó, người lao động, các nhân viên phải được trao quyền, ở đó, tất cả mọi người đều có thể đóng góp ý kiến dù chỉ là ý kiến đơn giản. Tất cả mọi người phải cảm thấy là mình được tin dùng và có ích cho BIDV. Điều này, chúng ta cần phải thống nhất quan điểm. Chúng ta sống và làm việc cho BIDV thì chúng ta phải cảm thấy được mình là người có ích cho BIDV, được BIDV tin dùng… Và chỉ khi nào BIDV thấy bạn có ích cho BIDV thì BIDV sẽ có chế độ đãi ngộ, nâng đỡ, tạo điều kiện cho bạn cống hiến, cho bạn khẳng định bản thân. Nếu các bạn không có ích cho tổ chức thì chẳng có tổ chức nào nâng đỡ, tạo điều kiện cho bạn cả.

Nhìn một cách khái quát thì sáng tạo dẫn đến sự thay đổi thường diễn ra ở hai cấp độ. Quản trị một tổ chức lớn như BIDV đòi hỏi chúng ta luôn thay đổi để trường tồn, việc thay đổi đó luôn ở hai cấp độ. Một cấp độ là cải tiến liên tục (hay chính là kaizen như người Nhật gọi), tức là những cải tiến nhỏ, diễn ra hàng ngày, tại mọi vị trí công việc. Một cấp độ khác là đổi mới, tức là có những thay đổi vượt bậc, những thay đổi lớn.

Ở BIDV, chúng ta luôn coi trọng cả hai cấp độ thay đổi này. Thực tế ở BIDV cho thấy, những đổi mới, sáng tạo dưới dạng các đề tài nghiên cứu thường do các Ban/Trung tâm Trụ sở chính thực hiện và thường có kết quả là sự ra đời các sản phẩm, dịch vụ, chính sách, quy trình, ứng dụng hệ thống, mô hình tổ chức, mô thức quản trị mới, có tác động sâu rộng, đôi khi làm thay đổi hoàn toàn cách hệ thống vận hành. Những đổi mới này là đặc biệt quan trọng và không thể thiếu với mỗi định chế tài chính để đáp ứng lại sự thay đổi của công nghệ, thị trường, luật pháp….

Tuy nhiên, ngay trong môi trường có tính quy chuẩn cao của hoạt động ngân hàng, tưởng chừng như không có chỗ cho mỗi cán bộ nghiệp vụ sáng tạo, đổi mới đó, tôi lại thấy rất cần những ý tưởng, sáng kiến, cải tiến nhỏ, liên tục, do những cán bộ, nhân viên bình thường nhất, ở mọi vị trí công việc đề xuất và thực hiện. Lấy ví dụ, nếu quy trình cho vay là một khuôn khổ chặt chẽ đòi hỏi mọi cán bộ tín dụng phải tuân thủ và chỉ có thể được thay đổi từ cấp độ hệ thống thì những sáng kiến, ý tưởng, giải pháp làm sao để thực hiện quy trình đó một cách linh hoạt, hiệu quả, năng suất, an toàn nhất lại là của mỗi cán bộ trong dây chuyền tín dụng này. Các bạn cũng có thể là người phát hiện ra, những điểm bất hợp lý, thiếu phù hợp của quy trình đó để đề xuất thay đổi. Một quy định không thể bao trùm điều chỉnh mọi ngóc ngách của cuộc sống. Vì thế, những sáng kiến, cải tiến liên tục mới là cái làm nên sức sống cho một tổ chức và nếu ngay cả những cán bộ bình thường nhất trong BIDV cũng trăn trở để làm việc sáng tạo thì chắc chắn BIDV sẽ phát triển bứt phá.

Thời gian qua, tôi thật sự xúc động khi được đọc những nghiên cứu, đề xuất của các bạn; tôi cũng đặc biệt xúc động khi nhận được những trang viết, những email, những tin nhắn của rất nhiều, rất nhiều bạn đồng nghiệp, có người đang công tác và cả những người không còn công tác tại BIDV gửi đến cho tôi vào bất cứ lúc nào. Tôi trân trọng và khâm phục các bạn! Và tự hỏi tại sao họ làm thế? Vì họ có tình yêu với BIDV, trách nhiệm với BIDV. Tôi rất hiểu, mỗi người trong chúng ta ai cũng có khó khăn, nhưng tôi nghĩ khó khăn lớn nhất là vượt qua chính mình. Tôi cũng biết các bạn không thuần túy phấn đấu chỉ vì để có thu nhập, mà luôn cố gắng, phấn đấu vì các bạn tin rằng con người sinh ra không phải chỉ để sống mà còn để khẳng định mình, để thấy những giá trị của bản thân thông qua những việc mình làm. Các bạn làm điều đó vì có đam mê với công việc, đam mê sáng tạo, biết ước mơ và muốn khát vọng cống hiến cho BIDV. “Tương lai thuộc về những người suy nghĩ tích cực, những người tạo ra ý tưởng, những người dám ước mơ và tìm cách theo đuổi mơ ước của mình”. “Nếu bạn quen sáng tạo trong từng việc nhỏ, thì sự sáng tạo ở những tầm vóc lớn hơn sẽ đến với bạn” (Quốc vương Mohamed, Thủ tướng các tiếu vương quốc Ả Rập thống nhất - Ánh chớp tư duy).

Chúng ta phải làm gì?

Vậy các bạn phải làm gì và chúng tôi, lãnh đạo các cấp, phải làm gì?

Thứ nhất, tôi mong rằng mỗi chúng ta, đặc biệt là cán bộ trẻ sẽ là người luôn biết mình muốn gì, và cần làm gì. Tức là, các bạn phải trở thành người làm chủ, là lãnh đạo tự thân, chủ động, tích cực trong mọi công việc.

Ở mọi vị trí các anh chị, các bạn hãy luôn biết cách đặt câu hỏi tại sao và như thế nào? Khi tất cả chúng ta làm cùng một cách, không có nghĩa đó là cách làm tốt nhất vì số đông sẽ có thể là sức mạnh nhưng chưa hẳn là chân lý. Nếu chỉ đặt mục tiêu làm đúng như những gì người khác đang làm thì ta đang tiêu diệt sự đổi mới, sáng tạo trong mỗi chúng ta. Thay vào đó, hãy hỏi tại sao mọi người làm vậy, có cách làm khác tốt hơn không, hiệu quả hơn không? Cái tốt hôm nay, ưu điểm hôm nay có thể là hạn chế, là nhược điểm của ngày mai, giữ mãi thành công hôm nay, sẽ là lực cản, thậm chí là tai họa của ngày mai. Hãy dám thay đổi, dám hành động, dám thử nghiệm những điều mới mẻ. Không phải điều nào mới cũng mang lại kết quả tốt đẹp, cũng sẽ thành công, song bạn không thể thành công nếu bạn còn không dám bắt đầu. Chúng ta phải dám chấp nhận thất bại, phải xây dựng văn hóa chấp nhận thất bại: thất bại của chính mình và thất bại của cán bộ dưới quyền…

Tôi cũng mong các anh chị, các bạn hãy mạnh dạn bày tỏ, chia sẻ những quan điểm cá nhân của mình. Tôi biết sẽ không hề dễ dàng khi dám nói ra những suy nghĩ trái chiều, khác biệt với đồng nghiệp hay nhất là với sếp của mình. Nhưng chúng ta đã xây dựng văn hóa học tập, văn hóa biết phê phán và chấp nhận sự phê phán thì chúng ta phải nói. Chúng ta nói vì việc chung, vì sự phát triển của mỗi cá nhân chúng ta. Và hãy thử nghĩ xem, khi các bạn không nói ra một vấn đề, có thể bạn sẽ sớm phải giải quyết hậu quả của chính những vấn đề ấy trong tương lai, đơn vị có thể mất đi những khách hàng tốt, BIDV có thể mất đi cơ hội để thực hiện những cam kết với khách hàng, với cổ đông, với cộng đồng xã hội.

Thứ hai, chúng tôi, những lãnh đạo các cấp trong toàn hệ thống phải xác định, mỗi người là một tấm gương học hỏi sáng tạo; luôn trăn trở với công việc để tìm mưu nghĩ kế, sáng tạo đổi mới liên tục trong công việc, liên tục làm mới chính mình; đổi mới chính mình; luôn là người dẫn dắt, đưa ra yêu cầu, định hướng cho hoạt động học hỏi, đổi mới, sáng tạo tại đơn vị mình quản lý; thực tâm ủng hộ, thực sự lắng nghe, tôn trọng và trân trọng những ý kiến của đồng nghiệp, khách hàng, đối tác; cởi mở với các ý tưởng mới, khuyến khích quan điểm đa chiều; biết phê phán và chấp nhận, trân trọng ý kiến phê phán; cầu thị trước những ý kiến đóng góp; biết chấp nhận thất bại của chính mình và bao dung, chấp nhận thất bại của người khác; khuyến khích, ghi nhận, tưởng thưởng, vinh danh… “nhen nhóm”, “giữ lửa”, “truyền lửa” và thổi bùng ngọn lửa sáng tạo tại từng đơn vị và trong toàn hệ thống. Thực tế chứng minh ở đâu có lãnh đạo công tâm, nhiệt tâm vì cái chung thì ở đó có những phong trào, các nguồn sáng kiến, hoạt động ở đó bài bản, hiệu quả, tạo sự tin tưởng cho bản thân cán bộ và sự tin tưởng, gắn bó của khách hàng.

Với tinh thần ‘‘Khát khao học hỏi - Đam mê sáng tạo - Sẵn sàng thay đổi - Bứt phá thành công”, chúng tôi, Ban lãnh đạo BIDV, cam kết sẽ luôn đồng hành cùng cán bộ nhân viên toàn hệ thống trên chặng đường học hỏi và sáng tạo. Ban lãnh đạo cam kết sẽ tiếp tục tạo ra những thử thách và cũng là cơ hội cho các bạn khẳng định giá trị bản thân, để phát triển trong niềm đam mê sáng tạo, đam mê công việc và tiếp tục cống hiến cho sự phát triển bền vững, trường tồn của BIDV.

***

Sự phát triển trường tồn và thịnh vượng của BIDV đang thuộc về thế hệ chúng ta. Chúng ta cần sáng tạo để đổi mới cả nội dung và hình thức để đưa BIDV hoàn thành sứ mệnh, đem lại lợi ích, tiện ích tốt nhất cho khách hàng, cổ đông, người lao động và cộng đồng xã hội; xứng đáng với kỳ vọng của các thế hệ đi trước và mong muốn của tất cả chúng ta. Với ý nghĩa đó, đến thời điểm này, tôi vui mừng tuyên bố Ngày hội sáng tạo và đối thoại năm 2019 của BIDV đã thành công hơn cả kỳ vọng của Ban lãnh đạo. Để khép lại sự kiện năm nay và cũng là để tiếp tục tạo ra thử thách, cơ hội cho các bạn, mở ra một “cuộc đua mới” của các nhà sáng tạo cho đến Ngày hội năm sau, tôi xin chính thức công bố và đặt hàng chủ đề cho Ngày hội sáng tạo BIDV năm 2020 là: “BIDV - Đột phá để phát triển trong kỷ nguyên số”.

Xin cảm ơn và chúc thành công!